Devletin tıpta uzmanlık sistemiyle ilgili acil düzenleme yapması gerekiyor. Bakın en yakıcı örnek: Bir üniversitemizin çocuk hastalıkları bölümü uzun süredir asistan sıkıntısı çekiyordu. Mevcut asistanlar ağır iş yükü altında bunalıyor, bazıları istifa edip ayrılıyordu. Bu bir kısır döngü halinde yeni açılan sınavlarda bu tür yıpratıcı bölümlerin tercih edilmemesine yol açıyordu. Son olarak 10 yeni asistan kadrosu açıldı. Uzmanlık giriş sınavında geçer puan alanlardan kaçı bu bölümü tercih etti, siz bilin… Cevap: 0 (Yazı ile: sıfır) Öğretim üyesi kadrosu hayli zengin ve batıda, oldukça elverişli konumda bulunan bu şehirde böyle bir sorun yaşanıyorsa, başka şehir ve branşlarda durum nasıldı? Kısa bir araştırmayla büyük küçük başka şehirlerde ve tüm öteki ağır, temel branşlarda aynı sorunun yaşandığını gördüm. Nitekim yazı sonunda verdiğim iki internet bağlantısı sorunun ülke çapında vahametini yeterince gösteriyor.
Uzun süredir yeni mezunların en çok tercih ettikleri branşlar: Deri hastalıkları, plastik ve rekonstriktif cerrahi, fizik tedavi, radyoloji vb… Bu branşların ortak özellikleri: Asistan ve uzman nöbetlerinin olmaması ya da hafif geçmesi, hastalarla doğrudan temasın ve oluşabilecek sorunların çok daha hafif seyretmesi, öteki branşlara göre iş yükünün çok daha az hissedilmesi, iş yüküne oranla çok daha iyi para kazandırması… Peki, bu gidişle hastaneler ne olacak, hastalar ne olacak?
Devletin acilen bu konuda çözüm üretmesi gerekiyor… Sağlıkçılara yönelik şiddet muhakkak olabilecek en alt düzeye çekilmeli… Cerrahi, beyin cerrahisi, kadın doğum, dahiliye, çocuk gibi branşlarda iş yükü makul ölçülere hafifletilmeli… Bu gibi olmazsa olmaz branşlar için özel teşvikler düzenlenmeli… Asistanların bir bölümünün tercih ettikten sonra gelmeyerek ya da geldikten sonra istifa ederek o kadroyu bir yıla yakın süre boş bırakmasının önüne geçilmeli… Bir dahaki sınav için puanlama sisteminde ya ciddi bir yaptırım uygulanmalı ya da caydırıcı bir tazminat alınmalı… Bu veya buna benzer tedbirler düşünülüp tartışılsa muhakkak bir çözüm bulunur.
Şu anki sistem “demokrasi ve sonuna kadar hukuksal haklar” ortamında tam bir başıbozukluk, sorumsuzluk sistemi… Birileri sınavda başkalarının önüne geçiyor ve bir kadroyu dolduruyor. Sonra keyfe keder gelmiyor… Ya da geliyor, bir süre sonra çekip gidiyor… Başka doktorların hakkını gasp etmiş oluyor, hastaneye ve kapıdaki hastalara kazık atmış oluyor, kendi çalışma arkadaşlarını yüz üstü bırakmış, cepheden kaçmış oluyor. Üst uzmanlık (yan dal) branşlarını terk etmek ise bazen o bölümün tamamen kapatılmasına neden oluyor. Sınava giren birilerinin açtığı davalar nedeniyle sınav sonuçlarının kesinleşmesi bir yıldan fazla süre ertelenebiliyor. Tüm bunlara karşı ciddi hukuksal önlem alamıyorsa devlet, kadro sayılarını ve bu kadroların doldurulmasını garanti altına alacak başka önlemler getirmeli…
İşin kültürel, manevi, insani boyutu ise içler acısı. İktidarı, muhalefeti tüm siyasiler adeta idealizmi öldürme yarışında… Politikalarla, TV’lerle, dizilerle, sosyal medyayla, reklamlarla özveri duygusu, vatandaşlık bilinci, insani sorumluluk anlayışı yok ediliyor. Yeni nesilleri biz yetiştiriyoruz ve onlara verdiğimiz mesaj: En geçerli en saygın kişilik az çalışıp bol para kazanan kişiliktir! Sen mi kurtaracaksın, keyfine bak… Para her şey, özveri aptallık! Kazancı azsa hiç kimse için hiçbir şeye değmez! Kendini kurtar, yurt dışına kaç, kaçamıyorsan en kolay, en parlak yaşamı seç! Öne çıkmak için en yakınların dahil herkesi aldatabilirsin, yeter ki canını sıkma!
Toplumsal düzenlemeler ve hukuk devletiyle insanlığı yükseltebilirsiniz. Eğitimden önce bu gelir demiyorum, eğitim en başta budur! Okullarda okutulan şeyler değil, en başta kamu düzenidir eğitim. O düzeninin ödülleri ve cezaları insanda bir şeyleri yükseltir ya da batırır.
Sağlık sistemi, uzmanlık anlayışı bu düzeyde seyrederse kapitalizm buna yanlış ama kendince en doğru ve en kolay çözümü bulur… Uzman yoksa en önce alt tabakanın sağlık hakları boş verilir, orta tabakalar için ise kalitesine bakılmaksızın yabancı doktor getirtilir.
KAAN ARSLANOĞLU