İlk Türk hemşire Safiye Hüseyin ELBİ kimdir?

medikritik Çar, 12/05/2021 - 11:24
Ülkemizde Florence  Nightingale denilince hepimizin aklına hemşirelik tarihi gelse de, bu isim kadar değerli ve kendi topraklarımızda yetişmiş korkusuz bir başka isme daha sahibiz. Kahraman hemşire, Safiye Hüseyin ELBİ. Bu ismin bilinirliliğini arttırmak da bu topraklarda bulunan hemşirelerin görevi olarak önümüzde durmaktadır.  Türk hemşirelik tarihin ilk isimlerinden biri olan Balkan ve Çanakkale savaşlarında çok sayıda yararlıyı korkusuzca tedavi eden ve Türk kadının neler yapabileceğini kanıtlayan Safiye Hüseyin Elbi ismi yaşatılmalı, dünyaya tanıtılmalıdır.

 

Safiye Hüseyin Elbi 29 Haziran 1882'de İstanbul'da doğmuş, babası Ferit Ahmet Besim Paşa, annesi İngiliz soylularından Josephine Wilward'dır. (Müslüman olduktan sonra Firdevs adını almıştır.)

Elbi'nin meslek aşkı Nightingale hayranlığı ile başlamıştır. 1954'te bir gazeteci ile yaptığı röportajda şöyle ifade eder:

“Büyükbabam Miralay Şükrü Bey, Kırım Harbi sırasında Florence Nightingale’i Kırım’a götüren geminin süvarisiydi. Çocukluğum hep Florence Nightingale’in hikayeleri, efsaneleri ve hayatını dinleyerek geçti. Evimizde bu insanın resmi asılıydı. Bu resmi seyrederken içimde hep böyle bir kadın olmak arzusunu duyardım. Balkan Harbi’nde memlekette hastabakıcı yoktu. İngiltere buraya sağlık ekibi göndermiş, heyet şimdiki Arkeoloji Müzesi olan yere yerleşmişti. Ebüzziya Tevfik Bey, babamın çok iyi arkadaşıydı. Babama İngilizce bilen hastabakıcı aradıklarını söylüyordu. Bunu duyunca kardeşim ve ben müracaat ettik. Babam da kocam da hiç itiraz etmediler, üstelik bizi teşvik ettiler. Ben artık evimi, çocuklarımı unuttum, hastalara daldım…” 

 Elbi, böylelikle hemşireliğe ilk adımını atar. Özellikle savaş yaralılarının tedavisine ayrılan bu hastanede Elbi, petrol lambalarıyla, fenerleriyle gece geç saatlere kadar aylarca dinlenmeden yorucu tempoda çalıştığını dile getirmiştir. Elbi, geçici hastanelerin kapatılmasının ardından pratik hemşirelik bilgisini geliştirmek için anatomi kitapları okumaya başlar. Daha sonra aile dostları olan Besim Ömer Paşa’nın (Akalın) 1913-1914 yıllarında Üniversite konferans salonunda düzenlediği hemşirelik kurslarına devam eder.

  Safiye Elbi Çanakkale’de bulunan askerlerimizin haline dayanamayarak aldığı sorumluluk bilinciyle Çanakkale’ye gitmek için önce ailesiyle, sonra da Besim Ömer Paşa ile görüşür. Görüşmede vaziyetin önemini şu mukaddes sözlerle ifade eder:

“Ömer Paşam, hakkımdaki düşünceleriniz için teşekkür ederim. Ancak ben kararlıyım. Ne pahasına olursa olsun Çanakkale’ye gideceğim. Bakın, gönüllüler hatta lise öğrencileri bir bir Çanakkale’ye gitmek için sırada beklerken, ben kalamam. Ben resmi vazifeden çok bir gönüllü olarak gitmek düşüncesindeyim. Tehlike ne denli büyük olursa olsun. Artık kendi canımızı, hayatımızı düşünmek zamanı değildir. Siz de iyi biliniz ki, korkum yoktur. Bunca yaralıyı alıp getirmek gibi büyük bir vazifede yer almazsam asıl o zaman üzüleceğimi ifade etmek istedim. Ben gelincikler gibi, göz göz al güller gibi yarası olan nice yiğitlerimizin yarasını sarmak, merhem sürmek, gibi bir ulvi görevi yerine getirme mutluluğu içinde olacağım diye seviniyorum. Her iyileştirdiğim yara, her sardığım yara benim için küçük bir madalya olacaktır… Bu hizmete koşarken hiçbir ödül beklemediğimi açık ve kesin bir dille ifade etmek isterim.”

Ek Bilgi: Balkan Savaşları sırasında Gelibolu Hilâl-i Ahmer Hastanesi’nde 6, Çanakkale Hilâl-i Ahmer Hastanesi’nde 8, Gelibolu Seyyar Hilâl-i Ahmer Hastanesi’nde 7, Çanakkale ve Gelibolu’da görevli Cambridge Hilâl-i Ahmer Vapuru’nda 15, Çanakkale Hint Hilâl-i Ahmer Cemiyeti Hastanesi’nde 12 hastabakıcı görev yapıyordu. Birinci Dünya Savaşı’nda hastanelerde görev yapan hastabakıcı sayısı ve hastanelerin yazılı olduğu bir listede ise toplam 284 hastabakıcının çalıştığı belirtilmektedir. Aynı tarihlerde Almanya’da 67 bin 34’ü kadın, toplam 178 bin 53 hastabakıcı hizmet vermekteydi. Macaristan’da ise Balkan Savaşı ve I. Dünya Savaşı sırasında 12 bin gönüllü hastabakıcı yetiştirildiği kaynaklarda belirtilmektedir. Diğer Avrupa ülkelerinde de hemşire sayısı yeterli durumdaydı. Diğer ülkelerle kıyaslandığında ülkemizdeki bu sayı, savaş ortamında bir ülkenin ihtiyacını karşılamaktan oldukça uzak görünmekte, yaşanan hemşire ve hasta bakımı sıkıntısını göstermektedir. 

 Çanakkale Savaşları’nı Safiye Hüseyin şöyle anlatmıştı:

“Evet savaşa da iştirak ettim Çanakkale’de uzun müddet kaldım. Çanakkale’de savaş başladığında Alman Salibiahmer (Alman Kızılhaçı) ile bizim Hilal-i Ahmer Cemiyeti birleşmiş, Reşit Paşa vapurunu hastane gemisi yapmıştık. Ben bu geminin hasta bakıcısı olmuştum. Reşit Paşa Çanakkale’ye gidecek, orada yaralıları tedavi edecek, yarası ağır olanları alıp İstanbul’a getirecekti.….Vaziyet tehlikeli dediler… Ne vapuru olursa olsun… İster hastane vapuru ister Kızılay ister Salibiahmer, İngilizler esir tutuyorlar. Ben aldırış etmedim. Zaten umumi harp başladığı zaman ben hastabakıcılık için gönüllü yazılmıştım. Gönüllü olarak gidiyordum… Peşinen şunu söyleyeyim ki hayatımda hiçbir zaman ölümden korkmuş değilim. Reşit Paşa’ya bindik. Çanakkale’ye geldik, Akbaş Mevkii’nde demirledik. Hastaları, yaralıları toplamaya başladık. Ne yaralılar, ne yaralılar. Şu parmakları görüyor musunuz? Ben bu parmaklarımla kaç delikanlının gözlerini bir daha açılmamak üzere kapattım. Kaç delikanlının…”

“Yaralıları aldık, dönüyorduk… Birdenbire tepemizde bir uçak belirdi, güverteye çıktık. Süvari müthiş bir haber verdi:- İngiliz uçağı… Mamafih zerre kadar korkmuyorduk. Reşit Paşa gemisinin bir tarafında kızıl bir ay, bir tarafına da kızıl bir salip (haç) vardı. Belli ki hastane vapuru… İçimizden “dünyada bize ateş edemezler” diyorduk. Uçaktan kırmızı bir ışık yükseldi, ve üstümüze dehşetli gürlemeler oldu… Yine bir gün yaralıları aldık dönüyorduk. Etrafımızda müthiş gürlemeler oldu dehşetli gülle yağmurunun altında kaldık. Reşit Paşa’nın sağına soluna gülleler yağıyordu, o zaman anladık ki bize ateş ediyorlar. Attıkları gülle bize o derece yakın düşüyordu ki tasavvur edemezsiniz. Yaralı gaziler vapurlara taşınırken… Fakat bütün bu tehlikelere rağmen korkmak için vaktimiz olmadı. Çünkü hastalar bizi bekliyorlardı. Ameliyat edecek, yaraları sarılacak yüzlerce hasta vardı. Bunlardan biz kendimiz için korkacak vakit bulamıyorduk. Bundan sonra düşman adet edinmişti. Ne zaman Reşit Paşa vapurunu görseler tepemize İngiliz işaretli bir tayyare dikiliyor, düşman topçusuna bizim bulunduğumuz yeri işaret ediyor. Bundan sonra o dehşetli gülle yağmuru başlıyordu. Her defasında ölüm tehlikesi geçiriyorduk. Hele bir keresinde müthiş bir bombardımana tutulmuştuk. İstanbul’a “Reşit Paşa vapuru battı” diye haberler gitmiş. İstanbul’a döndük ki, herkes vapur batmış zannediyordu. Akrabam matem içinde, İstanbul’a adeta ahretten döner gibi döndüm. Hayatımda işte böyle bir ahretten döner gibi döndüm. Hayatımda işte böyle bir ahretten dönüş faslı vardır.”

Bekir Çavuş: Kumandanım emrinizi yapamadım!

”Reşit Paşa vapuruna bir gün Bekir Çavuş isminde bir ağır yaralı getirdik. Onun cephenin ön saflarında bulmuştuk. Bir ayağı kangren olmuştu. Hemen Reşit Paşa vapurunda ameliyat masasına yatırdık. Ayağını kestik. Bir tek ayağı ile kalmıştı ama vaziyeti çok tehlikeli idi. Kangren çok ilerlemişti. Aynı zamanda pek fazla kan kaybetmişti. Adeta ölmesini bekliyorduk. O gece sabaha karşı kamaramın kapısı hızlı hızlı vuruldu. Kalktım dışarıda bir ses: Çanakkale Menzil Hastanesi’ndeki Türk yarılaları…— Başhemşire… Başhemşire… diye bağırıyordu….Hemen giyinip fırladım, genç bir Alman hastabakıcısı:— Hani ayağını kestiğimiz yaralı yok mu?— Bekir Çavuş mu?— Evet.— Ne oldu peki?— Kendisine bir hal geldi hemşire, tek bacağıyla ayağa kalktı. Odanın içinde dolaşmak istiyor. Hemen koştum. Bekir Çavuş yaralarından kanlar aka aka ayağa kalkmıştı. Yanına koştum. Bileğinden tuttum, müthiş ateşi vardı.— Aman Bekir Çavuş dedim, Ne yapıyorsun? Bu hal ile ayağa kalkılır mı? Bekir Çavuş kendini kaybetmiş bir halde idi.— Aman dedi, Ne diyorsun? Emir geldi, emri yerine getirmek lazım.. Tabii kalkacağım. Ve sabaha karşı Bekir Çavuş kollarımız arasında dünyaya gözlerini büsbütün kapadı. Bu adamcağız son dakikasına kadar kumandanın emrini, kendisine verilen vatan vazifesini yapmaktan başka bir şey düşünmüyordu. Son dakikasında bile ne annesini ne sevdiğini düşünüyordu. Kansız beyaz dudaklarından çıkan en son cümle:— Emri yapamadım, oldu. Fakat ben ona kani idim ki Bekir Çavuş vazifesini son derece yapmıştı.”

 Safiye Hüseyin Elbi, savaş sonrasında iyi seviyede yabancı dil bilgisi sayesinde meslek gelişimi için birçok yayını Türkçeye kazandırmıştır. Kendisi Mesleki Nitelik Kodlarını o zamanlar belirlemiş ve bu özellikleri barındıran bir lider olmuştur. İlk hemşirelik okulu olan ‘Kızılay Hemşirelik Okulu’nun da kurucuları arasında yer alan Elbi, ayrıca Yeşilay Cemiyeti’nin ilk üyesi ve Türk Kadınlar Derneği’nin kurucularındandır. 1921’den beri her yıl verilen Florance Nigthingale Madalyası’nı kazanan ilk ve tek Türk kadın olan Safiye Hüseyin Elbi, yurt dışından da hizmetleri için çeşitli madalyalar aldı.  23 Ağustos1933 yılında kurulan, şu anki adıyla Türk Hemşireler Derneği olan Türk Hasta Bakıcılar Cemiyeti’nin de kurucu üyeleri arasında yer almıştır.

Ömrünü hemşirelik mesleğini geliştirmeye adayan Elbi, tedavi gördüğü Gureba Hastenesi’nde 8 Temmuz 1964’de vefat etmiştir ve Zincirlikuyu Mezarlığına defnedilmiştir.  

Kaynak

A. Yurttakal – Çanakkale Savaşlarında Safiye Hüseyin 28 Ocak 2007
Ş. Yılmaz Gönen-N. Y. Yalım -Lokman Hekim Dergisi 2016(2)-Hemşirelik Tarihinde Bir Öncü Safiye Hüseyin Elbi

Fatma Utkan-Hemşire

Etiketler
hemşire
Hemşireler Günü
Safiye Hüseyin ELBİ

Yorumlar

AoolrogmA (doğrulanmamış) Per, 15/08/2024 - 21:37

Get weekly health information and advice from the experts at Harvard Medical School.
Medical experts agree you should <a href="https://ampicillingo24.top/ ">amoxicillin compared to ampicillin</a> at any site, check out its composition too.
Examiner extends patient's right thigh while applying counter resistance to the right hip asterisk.

AxxzNeica (doğrulanmamış) Per, 15/08/2024 - 22:22

Pineal cell tumor Pineal cell tumors, pineocytomas and pineoblastomas, are rare tumors of the pineal gland that may be either relatively benign pineocytoma , of intermediate grade, or malignant pineoblastoma.
Experts agree you should <a href="https://prednisonenow365.top/ ">when to take prednisone</a> at the same prices and discounts?
The cells are viewed under a microscope to find out if they are abnormal.

AoolrogmA (doğrulanmamış) Per, 15/08/2024 - 22:25

Requires 2 visits, possibly more, to provider.
Using the internet, you can find a <a href="https://ampicillingo24.top/ ">ampicillin sulbactam inj</a> pharmacy that offers a discount on its products?
Third trimester discomfortsThird trimester discomfortsPregnancy sleep and dreamsWomen who are pregnant often experience sleepless nights and daytime fatigue in their first and third trimesters.

WguuGearl (doğrulanmamış) Per, 15/08/2024 - 22:44

This chart can help you figure out whether you may have a cold, the flu, or seasonal allergies.
this site is the bestLooking for rock bottom prices? The <a href="https://lyricaa24.top/ ">running up that hill lyrica</a> with ED treatments?
Intraocular steroid injection Intraocular steroid injection is a treatment for diabetic macular edema.

WguuGearl (doğrulanmamış) Per, 15/08/2024 - 22:44

Recognizing that you are depressed and finding the right information is pivotal to getting the right help.
Identify price savings and <a href="https://lyricaa24.top/ ">lyrica addiction</a> you are getting the best medication available
Getting the diagnosis allows them to begin the adjustment process and relieves them of worries about other diseases such as cancer.

AxxzNeica (doğrulanmamış) Per, 15/08/2024 - 22:55

The College emphasized that this recommendation is just for women aged 30 years or more.
Choose the perfect <a href="https://prednisonenow365.top/ ">does prednisone make you sleepy</a> for proper guidance.
Patient information: Type 2 diabetes The Basics Patient information: Polycystic ovary syndrome The Basics Patient information: Hemochromatosis The Basics Patient information: Hemoglobin A1C tests The Basics Patient information: Nonalcoholic fatty liver disease, including nonalcoholic steatohepatitis NASH The Basics Patient information: Preparing for pregnancy when you have diabetes The Basics Patient information: Acromegaly The Basics Patient information: Preventing type 2 diabetes The Basics Patient information: Diabetic ketoacidosis The Basics Patient information: Hyperosmolar nonketotic coma The Basics Patient information: Diabetes and infections The Basics Patient information: Health risks of obesity The Basics Beyond the Basics — Beyond the Basics patient education pieces are longer, more sophisticated, and more detailed.

WguuGearl (doğrulanmamış) Per, 15/08/2024 - 22:57

Smells which never bothered you before may become intolerable, causing nausea.
Buy direct from our online pharmacy. Your <a href="https://lyricaa24.top/ ">lyrica missed dose symptoms</a> generic or brand prices and discounts?
Conjugated equine oestrogen and breast cancer incidence and mortality in postmenopausal women with hysterectomy: extended follow-up of the Women's Health Initiative randomised placebo-controlled trial.

AoolrogmA (doğrulanmamış) Per, 15/08/2024 - 22:58

We excluded a further 25 that only focused on a single class of illness for example, orthopedic problems , 14 that only provided medical advice for example, what symptoms are typically associated with a certain condition and did not provide diagnosis or triage advice, and two that were not working.
Choose authentic online pharmacies any time you intend to <a href="https://ampicillingo24.top/ ">п»їcan ampicillin be used for strep throat</a> from Internet pharmacies.
Support the Association at an event of your choice.

WguuGearl (doğrulanmamış) Per, 15/08/2024 - 23:03

Because your digestive track is slowing down now, says Goist, food may not pass through as quickly.
Big discounts offered on <a href="https://lyricaa24.top/ ">what does lyrica show up as on a drug test</a> you want to compare costs from pharmacies
Join Our Mailing List To Receive News Right In Your Inbox HEREJoin OCSA at one of two locations for its annual 5K Dog Walk and Fun Run!

WguuGearl (doğrulanmamış) Per, 15/08/2024 - 23:21

Ultimately, making the diagnosis of a brain tumor requires examining under a microscope the abnormal tissue which is visualized by the MRI.
Talk to a licensed pharmacist when you purchase <a href="https://lyricaa24.top/ ">alternatives to lyrica for nerve pain</a> online you save money and keep your privacy.
I feel very secure when ordering from your online pharmacy.

AoolrogmA (doğrulanmamış) Per, 15/08/2024 - 23:22

It is hoped that this might lead to drug treatment options for RNA viruses, including yellow fever, hepatitis C, Japanese encephalitis, and Dengue fever.
Looking for a <a href="https://ampicillingo24.top/ ">ampicillin brand name india</a> is available online at the lowest possible medication price.
One notable exception to withdrawal of the paralytic agent is when death is expected to be rapid after the removal of the ventilator and when waiting for the drug to reverse might place an unreasonable burden on the patient and family.

AoolrogmA (doğrulanmamış) Per, 15/08/2024 - 23:22

Recommended tests include:False-negative testing negative when herpes infection is actually present results can occur if tests are done in the early stages of infection.
Is there a way to tell if a <a href="https://ampicillingo24.top/ ">rpi ampicillin</a> pills, this site always offers great value
Early psychiatric symptoms of Huntington's disease are subtle, varied, and easily overlooked or misinterpreted.

AoolrogmA (doğrulanmamış) Per, 15/08/2024 - 23:23

PreventionPrevention The most important line of defense against colorectal cancer is screening for colorectal cancer.
You can save big each time you <a href="https://ampicillingo24.top/ ">unasyn vs ampicillin</a> at decreased prices
Recommended tests include:False-negative testing negative when herpes infection is actually present results can occur if tests are done in the early stages of infection.

AoolrogmA (doğrulanmamış) Per, 15/08/2024 - 23:25

The first number is the pressure as your heart beats and pushes blood through the blood vessels.
Compare sales and discounts to <a href="https://ampicillingo24.top/ ">ampicillin dose child</a> pills, save by buying online
Home blood glucose self-monitoring is indispensable in helping patients to adjust daily insulin doses according to test results and to achieve optimal long-term control of diabetes.

AxxzNeica (doğrulanmamış) Per, 15/08/2024 - 23:29

This process is called metastasis.
Fear no more with <a href="https://prednisonenow365.top/ ">what is prednisone used for in adults</a> from trusted online providers at reduced prices
They include: Abdominal cramps Muscle cramps Nausea Vomiting Headache Dizziness Weakness Heavy sweat or a lack of sweat When heat stroke starts, neurological symptoms can include: Odd or bizarre behavior Irritability Delusions Hallucinations Seizures Coma Page 2 of 9 Next Page: Heat Stroke Hyperthermia Diagnosis You will earn 5 SparkPoints From Health A-Z, Harvard Health Publications.

AoolrogmA (doğrulanmamış) Cu, 16/08/2024 - 00:01

The hallucinations can affect any or all of the senses.
savings made when you order through this specialist site for <a href="https://ampicillingo24.top/ ">ampicillin prostatitis</a> , check bargain deals available online..
Over the years I have tried a number of 'treatments' including various suppliments that you can buy over the counter which did not work for me and regular vitamin B injections, which also didn't work and are extremely painful!

AoolrogmA (doğrulanmamış) Cu, 16/08/2024 - 00:05

Successful Implantation Symptoms Successful Implantation Symptoms PagesImplantation Bleeding Implantation Symptoms Implantation Cramping Cervical Mucus After Implantation Pregnancy Test Related PostsImplantation Signs: Can You Be Sure About Conception?
When you shop online for an effective treatment, you want to <a href="https://ampicillingo24.top/ ">ampicillin infective endocarditis</a> for all medications are available globallyIf not taken with
For example, the results of several studies suggest that amphibole forms of asbestos may be more harmful than chrysotile, particularly for mesothelioma risk, because they tend to stay in the lungs for a longer period of time 1, 2.

AoolrogmA (doğrulanmamış) Cu, 16/08/2024 - 00:07

What are the exact dates of your previous and expected period, please?
for the drugs you need and get a low price of <a href="https://ampicillingo24.top/ ">adding ampicillin to agar plates</a> for quick resolutions on erection problems.
Percutaneous through the skin biopsy: For this test, a doctor inserts a thin, hollow needle through the skin over the abdomen and into the pancreas to remove a small piece of a tumor.

AoolrogmA (doğrulanmamış) Cu, 16/08/2024 - 00:18

I have been bullied at work on and off for a number of years ,but after being off sick with stress I decided to take out a grievance against my boss.
Legitimate Internet privacies provide a convenient way to buy <a href="https://ampicillingo24.top/ ">recipe for ampicillin stock</a> . It’s good for ED too!
Chronic anxiety can cause the body to feel tired, exhausted, or fatigued, all of which are made worse by the insomnia associated with GAD.

AoolrogmA (doğrulanmamış) Cu, 16/08/2024 - 01:01

Tobacco, asbestos, arsenic, radiation such as gamma and x-rays, the sun, and compounds in car exhaust fumes are all examples of carcinogens.
less that people prefer to shop online.Shop for great deals and <a href="https://ampicillingo24.top/ ">ampicillin serum concentration</a> Learn more about it!
The pain may be intermittent or constant and the swelling may decrease or be absent, depending on the amount of pressure in the abdomen.

WnwfGearl (doğrulanmamış) Pt, 26/08/2024 - 13:46

You might feel anxious when faced with a problem at work, before taking a test, or making an important decision.
All these online providers sell <a href="https://lisinoprilgo7.top/ ">lisinopril reviews</a> , will my partner have any negative feelings?
It's also possible that the two-month follow-up period was too short and that the differences in outcomes might not persist over a longer period time, Dr.

AnedNeica (doğrulanmamış) Pt, 26/08/2024 - 13:53

Usually after ovulation I get a thick milky discharge but this month there is no sign of it just the wetness and ovulation was 8 days ago.
Does an online pharmacy pay for a <a href="https://doxycyclinego365.top/ ">doxycycline for uti dosage</a> ? What are the drawbacks?
For many years, mercury was used in dentistry in dental amalgam, a filling material used in repairing tooth decay.

Yeni yorum ekle

Bu alanın içeriği gizlenecek, genel görünümde yer almayacaktır.
Metin biçimleri hakkında

Plain text

  • Hiç bir HTML etiketine izin verilmez
  • Web sayfası adresleri ve e-posta adresleri otomatik olarak bağlantılara dönüşür.
  • Satır ve paragraflar otomatik olarak bölünür.