Sınava çalışmam gerekiyor, Ritalin mi içsem, Concerta mı?

Psikiyatri Uzmanı Çağdaş Yokuşoğlu

            Ritalin ve Concerta ticari isimli ilaçlar metilfenidat
isimli etken maddeyi içeren, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun
(DEHB? sağaltımında kullanılan, uyarıcı özellikler taşıyan psikostimulan
ilaçlardır. Bu ilaçları internlük döneminde sadece farmakoloji dersinde değil,
aynı zamanda arkadaş ortamında kullanımlarıyla aşina olmuştum. Bazı
arkadaşlarımız bir şekilde bu ilaçlardan birini temin edip kullanıyorlardı.
Daha sonra psikiyatristlik dönemimde birçok internün benden bu ilaçları yazmamı
talep ettiğini ve onları reddettiğimi anımsıyorum. Ancak yine bu taleple gelen
birçok öğrenciye ilk kez dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanısı
koyduğumu da biliyorum.

            Dikkat eksikliği, vitamin B12 eksikliği, kansızlık,
tiroid hormonlarının fazla üretilmesi gibi tıbbi sebeplerin bir sonucu
olabileceği gibi, DEHB, depresyon, kaygı bozuklukları, uykusuzluk gibi birçok
psikiyatrik durumun sonucu da olabilir. Bu tür hastalık ve durumların sağaltımı
birbirinden farklıdır. Bu sebeple dikkat eksikliğini düzeltmek için bir kişiye
metilfenidat başlanmadan önce bu durumların ayırıcı tanısının araştırılması
gerekir. DEHB dışındaki durumlar metilfenidat sağaltımı etki etmeyecek, hatta
kaygı bozukluğunda durumu kötüleştirebilecektir. Bununla beraber metilfenidat
bir psikiyatrik bozuklukta tedavi edici etkisi en yüksek ilaç gruplarından
biridir. DEHB’si olan kişilerde belirgin düzelmenin görülmesi üzerine halk
arasında söz konusu ilaç mucizevi olarak algılanabilmekte ve bu sebeple
psikiyatri polikliniğine sıklıkla bu ilacın yazılması talebiyle başvurulabilmektedır.
Psikiyatristler ise ilacın kırmızı reçteye tabi olması sebebiyle metilfenidat
reçete etmekte temkinli davranmakta, hatta bazen DEHB’si olan kişileri bile bu
sağaltımdan mahrum bırakabilmektedir.

       YARARI YOK, ZARARI ÇOK

     Yukarıda çizilen tablonun sonucu olarak, önemli bir sınava çalışan öğrenciler (örn. tıpta uzmanlık sınavına çalışan internler, diş hekimliği uzmanlık sınavına çalışan diş hekimliği öğrencileri ve tez döneminde olan doktora öğrencileri) bilişsel performanslarını arttırmak için bu ilacı talep etmektedir. Peki metilfenidat DEHB’si olmayan sağlıklı bir insanda gerçekten bilişsel performansı arttırabilir mi? Öncelikle bu ilacın sağlıklı bir bireyde bilişsel performanıs arttırmak için kullanılması, ilacın kötüye kullanılmasıdır. Ayrıca bu ilacın sağlıklı bireylerin bilişsel performansı ölçen test sonuçlarını olumlu etkilemediği gösterilmiştir (1). Bu sebeple sağlıklı bir bireyin ilacı kullanmak istemesinin mantıklı bir sebebi yoktur. Yararı olmayan bir ilacı kullanmak istemek ayrıca yan etki riskini göze almaktır. Bu ilaçların sık karşılaşılan yan etkileri arasında, uykusuzluk, iştah azalması, sinirlilik bulunur. Ayrıca kısa salımlı format olan ritalinin burundan çekilmek gibi, kafayı bulmak amaçlı kullanımları bildirilmiştir.

İŞE YARASAYDI TAVSİYE EDER MİYDİK?

Peki
bu ilacın bilişsel performansı arttırıcı etkisi olsaydı metilfenidat talebiyle
gelen kişilere psikiyatristler olarak metilfenidat yazmalı mıydık? Tıbbın
birincil ilkesi önce zarar vermedir. Hastalık halinde olmayan birisine, sırf
performansını arttırsın diye, ilaç olarak kullanılan ve yan etkisi olan bir
molekülü reçete etmek tıp etiğine aykırıdır. Ayrıca Sağlık Bakanlığı tarafından
ruhsatlandırılmayan bir durumda ilacın önerilmesi, hekim açısından suçtur.
Durumun bir de eşitlik ilkesi açısından değerlendirilmesi gerekir. Sağlık
hizmetlerine ulaşım, ülkemizde sosyal devletin gelişmemiş olmasından ötürü
eşitsizdir. Böyle bir ortamda sağlıklı bir bireyin, sıralama sınavında daha iyi
sonuç alabilmek adına, bilişsel perofrmansı arttırıcı bir ilaç kullanması,
tıpkı olimpiyatlarda doping kullanan bir atletin durumu gibidir ve haksız
rekabete yol açar. Bir hekimin haksız rekabete alet olması ise kabul edilemez
bir durumdur. Doğru ilacın, uygun durumda, doğru bir şekilde kullanılması
dileğimle tüm okuyuculara ve hastalarımıza iyi yıllar dilerim!

DİPNOT:
S. Batistela, et al. (2016). Methylphenidate As A Cognitive Enhancer In Healthy Young People. . Dementia & Neuropsychologia, sf: 134-142.

Yorumlar

AemmNeica (doğrulanmamış) Per, 26/09/2024 - 03:18

Quitting a hormonal contraceptive can affect your cycle as well, even if you finish the pack.
Achieve health benefits each time you buy <a href="https://tadalafishopusa.com/ ">tadalafil cost cvs</a> to minimize specific symptoms
The physician will also ask about developmental milestones, such as the age the child sat up, crawled, or walked since a Chiari malformation can be associated with other neuromuscular disorders.

AzzwNeica (doğrulanmamış) Per, 26/09/2024 - 03:18

There are specific Genetic defects that can cause a person to react so badly to mold, one of which is a gene MTHF genetic defect which does not allow the body to detox Environmental Toxins.
Give your wife the happiness she deserves. <a href="https://usatadalaffonline.com/ ">tadalafil liquid</a> from trusted online providers at reduced prices
A person's chance of surviving a heart attack increases if emergency treatment is administered as soon as possible.

AmmyNeica (doğrulanmamış) Per, 26/09/2024 - 21:53

Anaemia caused by increased red blood cell destructionThe treatment of haemolytic anaemia may be tailored to the underlying cause.
Do health problems affect your life today? Fix them with <a href="https://bluepillstoresilden.com/ ">zydenafil vs sildenafil</a> products online? Will it be real or generic?
In fact mitochondria are responsible for creating more than 90 percent of the energy needed by the body to sustain health.

RichardBoacy (doğrulanmamış) Per, 26/09/2024 - 22:59

DB娛樂遊戲中心:頂級線上娛樂網站評價介紹

DB娛樂城,前身為PM娛樂城,於2023年正式更名為【DB多寶遊戲】。本次品牌更名的階段,DB娛樂城進一步專注於推動多角度的線上娛樂體驗,為玩家呈現更豐富的選擇範圍與全新的娛樂服務。無論是莊家遊戲、體育賭注還是其他流行遊戲,DB賭場都能符合玩家的偏好。

多寶品牌的發展與進步 在亞洲遊戲市場中,DB娛樂城很快興起,成為眾多玩家的熱門選擇平台之一。隨著PM品牌的品牌更名,DB多寶遊戲聚焦於提升使用者體驗,並致力於創造一個安全、便捷且合規的娛樂環境。從遊戲種類到支付方式,DB娛樂城都追求卓越,為玩家推動頂級的線上娛樂服務。

DB娛樂城的娛樂內容與特色

百家樂遊戲 DB娛樂城最為知名的是其多樣化的百家樂項目。平台呈現多個版本的賭桌遊戲,包括標準百家樂和零佣金百家樂,適應不同玩家的興趣。透過真人荷官的即時互動,玩家可以體驗沉浸式的現場氣氛。

體育博彩 作為一個多元化賭場,DB娛樂網站還帶來各類運動項目的博彩服務。從球賽、籃球遊戲到網球等熱門賽事,玩家都可以隨時體驗體育博彩,享受比賽的激情與下注的興奮。

促銷活動與獎金 DB娛樂網站定期推出豐富的促銷方案,為新老玩家提供各種獎勵與回饋。這些促銷不僅增強了遊戲的娛樂性,還為玩家推動更多贏得紅利的機會。

DB娛樂網站的口碑與特點 在2024年的最新賭場排行榜中,DB娛樂網站獲得了卓越評價,並且因其豐富的遊戲選擇、快捷的提款效率和豐富的促銷活動而廣受玩家喜愛。

AlqaNeica (doğrulanmamış) Ct, 28/09/2024 - 00:28

Anemia is a state that occurs when hemoglobin an iron-protein compound in red blood cells that transports oxygen is decreased and your body has too few red blood cells.
Get rid of ailments now with <a href="https://blueboostsilden.com/ ">sildenafil tablet</a> affordably to treat your condition
Subscribe today for full access on your desktop, tablet, and mobile device.

ArnfNeica (doğrulanmamış) Ct, 28/09/2024 - 18:26

Diagnoses are not only the classification tools of medicine, but also the means by which medicine does its work.
Compare the price of <a href="https://tortadalfvier.com/ ">does tadalafil keep you hard after coming</a> today to treat your condition
Pregnancy Cravings Many women experience pregnancy cravings for certain foods, such as pickled gherkins, fruit, cheese, eggs or peanut butter.

ArnvNeica (doğrulanmamış) Ct, 28/09/2024 - 21:54

Negatives of taking vitamin B12 supplements if not needed is it could lead to liver and kidney failure and also heart disease.
There are ways to <a href="https://ltetadafiilus.com/ ">tadalafil vs sildenafil vs vardenafil</a> sold with amazing discounts by a specialist site
For information on blood monitoring call your doctor or the Nevada Diabetes Association -800-379-3839.

ArnfNeica (doğrulanmamış) Ct, 28/09/2024 - 23:41

A significant proportion of these patients develop irreversible damage in the affected leg veins and their valves, resulting in abnormal pooling of blood in the leg, chronic leg pain, fatigue, swelling, and, in extreme cases, severe skin ulcers.
If money is tight, buy your <a href="https://tortadalfvier.com/ ">how to take tadalafil</a> on account it is modestly-priced and produces exceptional
It is thought that this is because such women are more sexually active, are less likely to use condoms, and have more frequent Pap smears in order to be prescribed the birth control pill.

instagram abon… (doğrulanmamış) Pa, 29/09/2024 - 17:08

Hi there! This post could not be writtesn aany better! Reading this post reminds
me of my good old room mate! He always kept talking about this.
I wilol forward this write-up to him. Pretty sure he will havee a good read.
Thank you for sharing!
instagram abonnenten Kaufen

youtube演算法 (doğrulanmamış) Pt, 30/09/2024 - 11:36

Woah! I'm really ennjoying the template/theme of this website.
It's simple, yet effective. A lott of times it's challenging
too get that "perfect balance" betgween superb usability and appearance.
I must say you've done a very gopd job witfh this.
In addition, the blog loads extremely quick for me on Safari.
Superb Blog!
youtube演算法

Yeni yorum ekle

Bu alanın içeriği gizlenecek, genel görünümde yer almayacaktır.

Plain text

  • Hiç bir HTML etiketine izin verilmez
  • Web sayfası adresleri ve e-posta adresleri otomatik olarak bağlantılara dönüşür.
  • Satır ve paragraflar otomatik olarak bölünür.