Türkiye’de Covid-19’a karşı aşılamanın aralık ayının sonunda başlaması bekleniyor. Çin’den temin edilen inaktif aşılar, Sağlık Bakanlığının laborutavurlarında test edildikten sonra ilk önce en çok risk altında olan sağlık çalışanlarına aşı yapılacak. Covid-19’u daha ağır geçiren 65 yaş üstü vatandaşların ise aile sağlığı merkezlerinde aşılanması planlanıyor. Aile sağlığı merkezlerinin beşte birinde personel eksikliği bulunuyor. Halk sağlığı uzmanları yaygın aşılama için iyi planlama yapılması gerektiğini ve birinci basamağın güçlendirilmesine ihtiyaç olduğunu söyledi.
İYİ PLANLANMALI
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim üyesi Prof. Dr. Sarp Üner, Türkiye’de yılda 25 milyon doz aşı yapıldığını bunun için 12 milyon kadar insanın sağlık kuruluşlarını ziyaret ettiğini söyledi. Halk Sağlığı Uzmanları Derneği yönetim kurulu üyesi de olan Üner, “Covid-19’a karşı toplumsal bağışıklığı sağlamak için en az 50 milyon kişinin aşılanması gerekiyor. Aşının etkisinin 6 ay olacağı düşünülüyor. Bu durumda 6 ayda bir aşı tekrarlanacak” dedi. Sağlık Bakanlığının 2018 yılı istatistiklerine göre birinci basamakta 26 bin 250 aile hekimi hizmet veriyor, aile hekimlerine ortalama 3 bin 124 kişi düşüyor. Aile hekimlerinin rutin hizmetlerinin de olduğunu söyleyen Üner, “Poliklinik hizmeti veriyor, bebek ve gebe aşılarını takip ediyor. Covid-19 aşılaması ya bunların içine entegre edilecek ya da bazı işler üzerlerinden alınacak. Gerekirse personel takviyesi yapılacak. Ev ziyareti daha fazla zaman alabilir. İyi bir planlama yapılmalı, merkezlerin önünde de kuyruk olmamalı.” dedi.
GÜNDE 260 BİN AŞI
Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Gül Ergör Türkiye’nin aşı uygulama programlarının başarılı olduğunu söyledi. Türkiye’nin 2000-2010 yılları arasında birkaç kez 5 yaş altı çocukları bir hafta içinde aşılama yaptığını hatırlatan Ergör şöyle konuştu:
“Silme süpürme operasyonu denilen bu tür kampanyaları yürüttük. Saha organizasyonumuz, aşı lojistiğimiz, depolarımız çok iyi. Her aile hekimi günde 10 aşı yapsa, bir günde 260 bin aşı yapma imkanınıza sahibiz. Aile hekimleri zorlanabilir, rutin faaliyetler aksayabilir. Filyasyondaki Toplum Sağlığı Merkezleri’nden destek alınabilir. Personelsiz çalışan aile hekimleri var, buralara takviye yapılması gerekecek. Hastanelerde bu işin olması mümkün değil. Aşılama birinci basamakla yapılabilir.”
65 YAŞ ÜSTÜ 1 AYDA TAMAMLANIR
Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Rıfkı Aktekin, 65 yaş üstünün hastanelere çağrılmasının doğru olmayacağını kayıtlı oldukları aile hekimliklerinde aşılanmaları gerektiğini söyledi. Aktekin, “Aile hekimleri kendi listelerinde yer alan 65 yaş üstünü önceliği kronik hastalığı olanlardan başlayarak planlamalı. 65 yaş üstünün yüzde 5 olduğunu düşünürsek her hekime 300-400 kişi düşer. Telefonla temasa geçerek kalabalığa meydan vermeyecek şekilde 1 ay içinde uygulanabilir.” dedi.
ÖZLEM KONUR USTA/ AYDINLIK