Polikliniklerde madde bağımlılarının hekimleri ilaç yazmaya
zorlaması, uzun zamandır bilinen bir sorundur. Bu sorun büyük hastanelerden çok,
hastaların hekimlere daha kolay ulaşma imkânı bulduğu, güvenlik önlemlerinin
daha düşük olduğu periferdeki ve küçük hastanelerde rastlanmaktadır. Son birkaç
seneye kadar hekimler, hastane yönetimleri ve alınan güvenlik önlemleri ile kısmen
idare edilebilir olan bu durum, günümüzde değişik bir boyuta taşınmıştır.
Önceden toplumda benzodiazepin, amfetamin grubu ilaçlar ve
kenevir türevlerinin bağımlılığı daha sık görülürken, geçen yıllarda ABD
destekli çeteler ve terör örgütleri eliyle narkotik analjezik kullanımı (başta Eroin
olmak üzere) katlanarak artmıştır. Bu durumla paralel olarak, poliklinikleri
Lyrica jenerik ismine sahip Pregabalin molekülünü yazdırmak için taciz eden
yeni bir madde bağımlısı grup gelişmiştir (ilaç firma tarafından ağrı kesici ve
anti-epileptik olarak pazara çıkarılmıştır).
Literatür incelendiğinde, Lyrica’nın eroin bıraktırma
tedavisinde başarılı olduğunu gösteren çalışmalara rastlanabileceği gibi, bundan
daha büyük oranda, eroin bağımlılarının Lyrica kullanma davranışı da
geliştirdikleri, dahası Lyrica kullanımının Eroin’e geçiş öncesi bir basamak
olduğu görülecektir. Bunun yanı sıra, Lyrica kapsüllerinin açılarak damar
yoluyla enjeksiyonunun yapıldığı, sahadaki hekimler tarafından bilinmektedir.
Kısacası, 19. yüzyılın sonunda icat edilen ve akabinde Bayer firması tarafından
legal şekilde pazarlanan Eroin ilacının, bağımlılık ve ölüm bildirimlerinin
artması üzerine devletler tarafından yasaklanmasına benzer bir sürecin başında
olduğumuzu söyleyebiliriz (ilaç firmalarının yüzyıl öncesinden daha nüfuzlu
olması gibi bir ayrıntı hariç).
Geçen günlerde bir meslektaşımızı poliklinikte boğazından
yaralayan kişi de yine Lyrica ve Eroin bağımlısıdır. Bu haberin birçok haber
kanalında “sağlıkta şiddet” başlığı altında tartışılması yanlış olmuştur.
Sağlıkta şiddet elbette toplumda var olan ve çözümü için birçok kurumun
işbirliği yapmasını gerektiren bir olgudur. Buradaki sorun ise sağlıkta şiddet
başlığına indirgenemez, madde bağımlılığı ve ikincil toplumsal etkileri belki
onunla komşu bir sorundur ama sebepleri ve çözümü kabul edilmelidir ki daha farklıdır.
Madde bağımlılığı ile mücadelenin, polisiye tedbirler,
terörle mücadele, AMATEM ve rehabilitasyon merkezlerinin sayısının
arttırılması, genç işsizliğinin azaltılması, eğitim programları gibi birçok
ayağı vardır. Ancak piyasada kolayca bulunan bir ilacın, etkileri ve sonuçları
biliniyorken kısıtlanması da şüphesiz ki gereklidir.
Bu amaçla son zamanlarda Sağlık Bakanlığı çeşitli önlemler
aldı. Lyrica önce normal reçete kapsamından çıkarılarak kırmızı reçete
kapsamına alındı. Daha sonra sadece üçüncü basamak hastanelerde (eğitim
araştırma hastaneleri ve üniversiteler) 3 aylık rapor düzenlenerek
yazılabilmesi halinde geri ödeme kapsamına alındı. Bu önlemler kesinlikle doğru
adımlardır. Ancak yeterli değildir. Madde bağımlılarının polikliniklerdeki
tacizlerine son vermesi için, ilacın kesinlikle yazılamıyor olduğunu bilmeleri
gerekir. Ancak ilaç hala ilgili branşların uzman hekimleri tarafından renkli
reçete sistemine yazılınca, SGK tarafından karşılanmasa da kişiler tarafından
eczanelere bedeli ödenerek alınabilmektedir. Zaten birçok madde bağımlısı,
güvenceli bir işte çalışmıyor olduğundan, ilacı eskiden de hekime yazdırıp
parayla satın alma şeklinde temin etmekteydi.
Atılan adımların sonuç verici olması için, ilaç üzerinde
daha yoğun bir kısıtlanma uygulanmalıdır. Belki reçete kapsamından çıkarılması
ya da en azından sadece seçilmiş merkezlerde yazılabilmesi gibi önlemler
faydalı olabilir. Çünkü ağrı tedavisinde, narkotikler de dahil olmak üzere
birçok alternatif molekül bulunduğu gibi, ilaç bugün epilepsi tedavisinde
neredeyse hiç kullanılmamaktadır. Toplumsal bir sorun apaçıkken, bunu
derinleştirecek ve polikliniklerde başka sorunlara yol açacak bir ilacın
üzerindeki denetim oldukça önemlidir.
İşin bundan sonrası Sağlık Bakanlığı ile uzmanlık
derneklerinin ortak yaklaşımına düşmektedir. Çok yakın bir zamanda, Türk
Nöroloji Derneği, bazı ilaçların SGK tarafından geri ödeme kapsamına alınması
için Danıştay’a haklı bir dava açmıştır; ancak bu davanın kapsamını
incelediğimizde ne yazık ki Pregabalin’in geri ödeme kapsamına alınma talebinin
de bulunduğunu görüyoruz. Türk Nöroloji Derneği yönetim kurulu üyeleri, tahmin
edileceği üzere, büyük, güvenlikli ve hastaların zor ulaştığı merkezlerde
çalışmakta ve yarı yalıtık halleriyle sorunu yakından tanımamaktadır. Sahadaki
binlerce Nörolog, FTR uzmanı ve Ortopedi doktoru ise madde bağımlılarının
yarattığı tehlikenin ortasında ve korumasızdır. Hiçbir polikliniğin kapısında
polis kontrol noktası bulunmaz. Dolayısıyla davacı konumundaki derneğimiz
şikayetini gözden geçirmeli ve Lyrica için Sağlık Bakanlığı’nın uyguladığı
kısıtlamayı desteklemeli, hatta arttırılmasından yana olmalıdır.
Öte yandan Nöroloji, FTR, Ortopedi uzmanlık dernekleri, AMATEM yetkilileri ve Sağlık Bakanlığı’nın ilgili kurulları ortak bir masa oluşturmalı, toplumda büyüyen narkotik madde bağımlılığı ve şüpheli ilaçlar konusunda bir yol haritası çizilmelidir. En son meslektaşımız Kadir Songür’ün bir bağımlı tarafından yaralanmasıyla yeniden gündeme gelen bu sorunun çözümünde artık vakit kaybedilmemelidir. Meslektaşımıza geçmiş olsun dileklerimizi gönderiyor, yeni hadiselerin yaşanmaması için harekete geçilmesini umuyoruz.
Bülent Boz
Nöroloji Uzmanı
Yorumlar
<a href="http:/…
<a href="http://onlinepharmacy.foundation/">northern pharmacy canada</a>
buy sildenafil 50mg sale <a…
buy sildenafil 50mg sale <a href="https://viasdfn.pro/">sildenafil pills 200mg</a> order lisinopril sale
<a href="http:/…
<a href="http://doxycyclinemd.online/">631311 doxycycline</a>
omeprazole 10mg oral <a href…
omeprazole 10mg oral <a href="https://essayforstusa.com/">dissertation assistance</a> online casinos for real money
updated darknet market links…
In reply to omeprazole 10mg oral <a href… by Rqggni (doğrulanmamış)
updated darknet market links 2023 <a href="https://privatedarknetmarkets.link/ ">tor market list </a> https://privatedarknetmarkets.shop/ - naked lady ecstasy pill
the dark internet <a href=…
In reply to omeprazole 10mg oral <a href… by Rqggni (doğrulanmamış)
the dark internet <a href="https://tor-darkmarket-online.com/ ">dark web sites links </a>
tor markets links <a href=…
In reply to omeprazole 10mg oral <a href… by Rqggni (doğrulanmamış)
tor markets links <a href="https://tordarkwebmarket.shop/ ">dark market link </a>
how to buy things off the…
In reply to omeprazole 10mg oral <a href… by Rqggni (doğrulanmamış)
how to buy things off the black market <a href="https://darkfox-onion-darkweb.com/ ">deep website search engine </a> https://darkfox-onion-darkweb.com/ - tor market
linezolid 600mg ca <a href=…
linezolid 600mg ca <a href="https://playfxmony.com/">free roulette online</a> free blackjack online
<a href="http://levitraf.com…
<a href="http://levitraf.com/">brand levitra 10 mg</a>
metoprolol 50mg for sale <a…
metoprolol 50mg for sale <a href="https://gatenolol.top/">oral tenormin 100mg</a> order vardenafil for sale
history of darknet markets …
history of darknet markets <a href="https://privatedarkmarkets.shop/ ">dark websites </a>
i need help with my…
i need help with my assignment <a href="https://bestcasimoney.com/">casino card games</a> best casino slot games
The assignment submission…
The assignment submission period was over and I was nervous, and I am very happy to see your post just in time and it was a great help. Thank you ! Leave your blog address below. Please visit me anytime.
http://maps.google.cl/url?q=https%3A%2F%2Fevo-casino24.com
vardenafil 20mg brand <a…
vardenafil 20mg brand <a href="https://clevitra.pro/">buy generic vardenafil</a> methylprednisolone 4mg pills
cheap research papers for…
cheap research papers for sale <a href="https://sildenaedpl.com/">real viagra pharmacy prescription</a> viagra 200mg
clomiphene tablet <a href=…
clomiphene tablet <a href="https://bestcasinox.top/">burton brunette</a> play blackjack
what darknet markets are up …
what darknet markets are up <a href="https://tor-markets-darkweb.shop/ ">link de hiden wiki </a> https://tor-markets-darkweb.shop/ - deep net access
underground market online …
underground market online <a href="https://thedarknetmarket.com/ ">top darknet markets 2023 </a> https://thedarkmarketpoint.shop/ - tormarket onion
dark markets slovakia <a…
dark markets slovakia <a href="https://thedarknetmarket.shop/ ">darknet markets wax weed </a> https://thedarknetmarket.shop/ - bohemia market link
darknet market for noobs <a…
darknet market for noobs <a href="https://tormarketwebxx.shop/ ">dynabolts pills </a> https://tormarketwebxx.shop/ - back market legit
black market deep <a href=…
black market deep <a href="https://thedarkwebmarkest.shop/ ">buying darknet drugs </a> https://thedarkwebmarkest.shop/ - new darknet market reddit
dark markets france <a href…
dark markets france <a href="https://tor-market-darknet.shop/ ">new darknet marketplaces </a> https://tor-market-darkweb.com/ - darknet market wikia
deep onion links <a href=…
deep onion links <a href="https://tordarkweblist.shop/ ">onion deep web wiki </a> https://tordarkweblist.shop/ - i2p darknet markets
dma drug <a href="https:/…
dma drug <a href="https://tordarknetmarkets2023.shop/ ">site darknet market </a> https://tordarknetmarkets2023.shop/ - list of online darknet market
buying drugs online on…
buying drugs online on openbazaar <a href="https://tordarkmarketweb.link/ ">drugs on the darknet </a> https://tordarkmarketweb.link/ - search darknet market
2023 darknet markets <a…
2023 darknet markets <a href="https://tor-markets-darknet.com/ ">counterfeit euro deep web </a> https://tor-darkmarkets-online.com/ - what bitcoins are accepted by darknet markets
gbl drug wiki <a href=…
gbl drug wiki <a href="https://torwebmarketplace.com/ ">alphabay link reddit </a> https://torwebdarknet.shop/ - bitcoin dark website
onion seiten <a href="https…
onion seiten <a href="https://tordarknetmarket2022.shop/ ">black market prices for drugs </a> https://tordarknetmarket2022.shop/ - darknet drugs malayisa
blackweb official website …
blackweb official website <a href="https://darkmarketxlist.com ">darknet market lists </a>
how to get on dark web <a…
how to get on dark web <a href="https://firstdarknetmarket.com ">tor market url </a>
onion market <a href="https…
onion market <a href="https://heinekenexpresonion.com ">darknet market </a>
Cocorico Market darknet <a…
Cocorico Market darknet <a href="https://tor-markets-darknet.link/ ">dark web link </a> https://tor-marketplace24.shop/ - darknet drug prices uk
darknet escrow <a href=…
darknet escrow <a href="https://tordarkmarketweb.shop/ ">links the hidden wiki </a> https://tordarkmarketweb.shop/ - darknet market buying mdma usa
best darknet market now <a…
best darknet market now <a href="https://privatedarkmarkets.shop/ ">trusted darknet markets weed </a> https://privatedarknetmarkets.com/ - dark web store
dynabolts pills <a href=…
dynabolts pills <a href="https://privatedarknetmarkets.shop/ ">darknet union </a> https://privatedarknetmarkets.shop/ - adresse onion
underground dumps shop <a…
underground dumps shop <a href="https://thedarkmarketpoint.com/ ">darknet market alphabay </a> https://thedarkmarketpoint.com/ - 0day onion
darknet seiten <a href=…
darknet seiten <a href="https://torrezmarketdarknet.com ">dark market </a>
biggest darknet markets 2023…
biggest darknet markets 2023 <a href="https://tor-markets-darkweb.com/ ">tor darknet markets </a> https://tor-markets-darknet.shop/ - carding deep web links
reddit best darknet markets …
reddit best darknet markets <a href="https://tordarkmarketplace.shop/ ">core market darknet </a> https://tordarkmarketurl.com/ - tor markets links
tor market darknet <a href=…
tor market darknet <a href="https://tordarkwebmarket.link/ ">best darknet market urs </a> https://tordarkwebmarket.com/ - link darknet market
top darknet market 2023 <a…
top darknet market 2023 <a href="https://tordarknetmarket24.link/ ">bohemia market </a> https://tordarknetmarket24.link/ - darknet markets working links
dark web sites links <a…
dark web sites links <a href="https://firstdarkmarket.com ">dark web access </a>
darknet markets reddit 2023 …
darknet markets reddit 2023 <a href="https://tordarknetmarketlist.shop/ ">red ferrari pills </a> https://tordarknetmarkets2023.com/ - legit darknet markets 2023
bitcoin black market <a…
bitcoin black market <a href="https://thedarkwebmarket.link/ ">new darknet markets 2023 </a> https://thedarkwebmarket.link/ - exploit market darknet
best dark web markets <a…
best dark web markets <a href="https://tor-market-darknet.com/ ">darknet credit card market </a> https://tor-market-darknet.link/ - darknet markets 2023
dark markets 2022 <a href=…
dark markets 2022 <a href="https://cannahomemarket24.com ">darknet market links </a>
exploit market darknet <a…
exploit market darknet <a href="https://tor-markets2023.shop/ ">dark markets andorra </a> https://tor-markets2023.link/ - black market alternative
tor darknet market <a href=…
tor darknet market <a href="https://tordarkwebslist.link/ ">access the black market </a> https://tordarkwebslist.com/ - asap url
darknet buy drugs <a href=…
darknet buy drugs <a href="https://tor-darkmarket-online.link/ ">tor market list </a> https://tor-darkmarket-online.shop/ - darknet market list 2023
Yeni yorum ekle